کامپاند لوله پلی اتیلن چیست؟

صنعتگران عرصه ساخت لوله‌های آب‌رسان، برای کامپاند از رنگدانه مشکی که بیشترین بازده را دارا استفاده می‌نمایند و با افزودن ۲ الی ۳ درصد دوده به مواد اولیه در هنگام تولید لوله، باعث افزایش مقاومت ۱۵ برابری لوله‌های آبیاری پلی اتیلن در مقابل نور خورشید می‌شوند.

انواع روش‌های کامپاند لوله‌های آبیاری

امروزه با پیشرفت فنّاوری و فناوری‌های نوین مانند نانو، شیوه‌های مختلفی جهت افزودن رنگدانه دوده به پلیمر در لوله‌های آبیاری به وجود آمده است. اما به‌طورکلی به دو راهکار وجود دارد. همچنان با شرکت توسن صنعت آپادانا تولیدکننده و ارائه دهنده انواع لوله های پلی اتیلن ، لوله آبیاری ، نوار آبیاری و لوله دریپردار همراه باشید.

۱‌. استفاده از گریدهای پلی‌اتیلن حاوی دوده آماده

در این روش، شرکت‌های پتروشیمی، گرید پلی‌اتیلن با مقادیر مشخصی از دوده را تولید می‌کنند و فعالان عرصه لوله پلی اتیلن این نوع محصول را خریداری و در ساخت لوله‌های آبیاری به کار می‌برند.

۲. افزودن مستربچ‌های دوده به پلی‌ اتیلن طبیعی

در هنگام پروسه تولید لوله، مقدار مشخصی از مستربچ غلیظ دوده را به ترکیب مواد اضافه می‌کنند. مستربچ دوده شامل یک نوع پلی اتیلن حامل و مقدار زیادی دوده بوده که در حین کار با پلی اتیلن اصلی و پایه مخلوط و رقیق می‌شود. این روش کامپاند لوله در ایران متداول و رایج‌تر است.

مواد تشکیل‌دهنده لوله پلی اتیلن از نوع کامپاند دوده

فرآیند تولید لوله پلی اتیلن پیچیده بوده و از مواد مختلف و متنوعی تشکیل می‌شود اما عمده آن‌ها به شرح زیر است.

• پلی اتیلن پایه از نوع سنگین
• پلی اتیلن حامل مستربچ از نوع سنگین
• دوده
• افزودنی‌های دیگر از قبیل آنتی‌اکسیدانت، پایدارکننده و غیره

برای داشتن لوله پلی اتیلن با کیفیت بالا و مقاوم انتخاب درست و اصولی هر یک از مواد ذکر شده لازم و ضروری است که در ادامه به مشخصات مستربچ دوده ایده‌آل جهت استفاده در ترکیبات ساختار لوله آبیاری پرداخته شده است.

مشخصات فیزیکی و رئولوژیکی مستربچ دوده

با این‌که مقدار مستربچ مشکی نسبت به کل مواد تشکیل‌دهنده لوله پلی اتیلن، ناچیز و کم است، اما تأثیری مستقیم در کارایی و طول عمر لوله درگذر زمان دارد و توجه به خصوصیات فیزیکی و مشخصات ساختاری دوده و پلیمر حامل آن در استحکام و کیفیت لوله پلی اتیلن نقش کلیدی بازی می‌کنند.

شرایط رزین حامل مناسب

همان‌طور که اشاره شد، مستربچ شامل دوده و یک پلیمر همراه است که از آن به‌عنوان “رزین حامل” نیز یاد می‌شود. نوع و جنس این رزین بسیار مهم است و در صورت انتخاب نادرست، باعث پایین آمدن کیفیت لوله و حتی تخریب و از بین رفتن لوله در مدت زمان کوتاهی پس از مصرف شود.

تحقیقات و آزمایش‌های گوناگون نشان می‌دهد، ترکیب دو نوع مختلف پلیمر با همدیگر حتی با کمترین غلظت و مقدار، امکان ندارد که در مورد لوله پلی اتیلن اثرات جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت.

بنابراین همخوانی و تناسب نوع پلیمر حامل با جنس پلی اتیلن به‌کاررفته در لوله آبیاری نیاز به‌دقت و رعایت اصول مهندسی دارد.

نوع دوده به‌کاررفته در مستربچ

استفاده از دوده قدمتی طولانی در جوهرها و تقویت لاستیک و با پیشرفت علم از دوده به‌عنوان محافظ پلاستیک در برابر نور ماوراءبنفش، تولید رسانا در مواد و غیره به کار می‌رود‌.

امروزه نیز با توجه به رفتار و خاصیت عالی دوده در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید، از آن به‌عنوان بهترین رنگدانه در لوله‌های پلی اتیلن استفاده می‌شود و دوده مناسب جهت این کار باید دارای شرایط زیر باشد:

پارامترهای انتخاب دوده

• میزان قابلیت در جذب اشعه فرابنفش
• پخش یکنواخت در پلی اتیلن
• جاذب کم رطوبت
• درصد پایین گوگرد و خاکستر

برای انتخاب دوده ایده‌آل و مناسب و داشتن پارامترهای بالا باید خصوصیات دوده را بررسی کرد.

درواقع هر چه خواص زیر در دوده بهتر باشد المان‌ها و شرایط انتخاب مناسب را دارا بود و عملکرد مستربچ بهتر و در نتیجه لوله مستحکم‌تر و مقاوم‌تر خواهد بود.

خواص تأثیرگذار دوده بر مستربچ

• شیمی سطح دوده
• اندازه ذرات تشکیل‌دهنده
• ساختار و نوع ترکیب خوشه‌ها
• رفتار ذرات سطحی دوده

نتیجه

به‌طورکلی کامپاند لوله اتیلن، یکی از راه‌های افزایش مقاومت در آن‌هاست. زیرا لوله‌های پلی اتیلن به‌عنوان لوله آبیاری تحت‌فشار، در مدت زمان طولانی در زیر نور خورشید و گرمای بالا هستند و چنانچه از استحکام کافی برخوردار نباشند، باعث به وجود آمدن هزینه‌های اضافی و زیاد و همچنین اتلاف زمان و آب خواهد شد. پس لوله آبیاری پلی اتیلن دارای کامپاند، انتخابی هوشمندانه و به‌صرفه در صنعت کشاورزی به شمار می‌آید.